Κώστας Καββαθάς

H Δεύτερη ¶νοιξη
της Aυτοκινητοβιομηχανίας

Aν σας έλεγα, ότι η αυτοκινητοβιομηχανία διανύει τη δεύτερη (και ίσως τελευταία της) άνοιξη θα με πιστεύατε; Δεν περνάει εβδομάδα που τα ευρωπαϊκά και ιαπωνικά εργοστάσια να μην παρουσιάζουν ένα νέο, συνήθως άριστα σχεδιασμένο και κατασκευασμένο αυτοκίνητο. Tο εκτός Eλλάδος κοινό έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα σε μια πληθώρα μοντέλων που ικανοποιούν όλες τις μεταφορικές ανάγκες, όσο απλές ή ειδικές κι αν είναι. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι πάνω από 100 νέα αυτοκίνητα ετοιμάστηκαν για το 1990. Παρ’ όλα τα σοβαρά προβλήματα που η χρήση του αυτοκινήτου επιφυλάσσει στον άνθρωπο και στο περιβάλλον τα σχεδιαστικά τμήματα έχουν αποδυθεί σ’ έναν άνευ προηγουμένου αγώνα για το ποιο θα παρουσιάσει ποιοτικά καλύτερα, λειτουργικότερα και φιλικότερα στο περιβάλλον αυτοκίνητα. Θα χρειάζονταν πολλές ημέρες ή και εβδομάδες προσεκτικής έρευνας για να παρουσιαστούν οι σημαντικές εξελίξεις που έχουν συντελεστεί σε όλους σχεδόν τους τομείς της σχεδίασης του σύγχρονου αυτοκινήτου, κάτι που πολύ θα ήθελα να κάνω για τους αναγνώστες του περιοδικού αλλά που δεν μπορώ. Ένα μεγάλο μέρος των άρθρων που γράφω για τους 4T γράφεται σε ύψος... 33-35.000 ποδών, στα άβολα καθίσματα κάποιου Έρμπας ή DC9 ή (κι αυτό χρειάζεται θάρρος!) ενός αεροπλάνου της Γεμένιαν που απογειώνεται από τη Σάναα (παρουσίαση R21 Quadra) στις 2 τα ξημερώματα και μετά από 10 λεπτά επιστρέφει στο αεροδρόμιο λόγω τεχνικής βλάβης. Mικρή παρένθεση για να σημειώσω, ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να περάσεις τις ατέλειωτες ώρες της πτήσης από το να γράφεις τα άρθρα σου! Oι εντυπώσεις είναι φρέσκες και το περιβάλλον... εξώκοσμο. Tο μόνο πρόβλημα είναι ο περιορισμένος χώρος, αλλά πάντα υπάρχει ένα κάθισμα με μια άδεια θέση δίπλα που μπορείς να απλώσεις τα «χαρτιά» σου.
Aπό πού ν’ αρχίσουμε λοιπόν;... Mήπως από την Eυρώπη, που ξεπέρασε οριστικά τα παιδικά της προβλήματα και βαδίζει ακάθεκτη (και ενωμένη) προς τον 21ο αιώνα;
Mήπως από την εκπληκτική χώρα της Iαπωνίας, που βαδίζει στο δικό της φωτεινό και δημιουργικό δρόμο;
Tι αλλαγή από τα «ξύλινα» χρόνια της δεκαετίας του ’70 όπου οι ορδές των δήθεν πολιτικοποιημένων δολιοφθορέων έτρωγαν τις σάρκες της βιομηχανίας των χωρών που υποτίθεται ότι προστατεύουν με τις ενέργειές τους.
Πόσο διαφορετική είναι η εικόνα σήμερα απ’ εκείνη που παρουσίαζαν τα διαλυμένα εργοστάσια της Φίατ και της ¶λφα Pομέο, της Λάντσια, της Πεζό, της Pενό και της -τότε- Mπρίτις Λέιλαντ όπου οι «εργαζόμενοι» έκαναν το παν για να τα κλείσουν ή να τα αγοράσουν οι Iάπωνες...
Oρισμένοι βέβαια κατάφεραν να πλήξουν τόσο τις εθνικές τους βιομηχανίες ώστε οι κυβερνήσεις δεν είχαν άλλη επιλογή από το να τις πουλήσουν στους ξένους, κάτι που τελικά αποδείχθηκε σωτήριο. Πού θα ήταν σήμερα η Σέατ χωρίς το γκρουπ Φολκσβάγκεν και η Όστεν Pόβερ χωρίς τη Xόντα;
Tα τελευταία 8-10 χρόνια σημαδεύτηκαν από την επιστροφή στην εκλογίκευση και τη σοβαρότητα καθώς τα υπαρκτοσοσιαλιστικά πρότυπα κατέρρεαν κάτω απ’ το βάρος της ανικανότητας να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις στα προβλήματα των κοινωνιών του 21ου αιώνα. O «λαϊκός καπιταλισμός» φαίνεται ότι τώρα συγκινεί περισσότερο τους εργαζόμενους, που σε πολλές περιπτώσεις είναι μέτοχοι και επενδυτές στις επιχειρήσεις που εργάζονται.
Πόσο δίκιο είχε αυτό το περιοδικό όταν έλεγε, ότι το μέλλον ανήκει στις κοινωνίες ελεύθερων ανθρώπων και επιλογών...
Έπρεπε βέβαια να περάσουν 20 χρόνια για να δικαιωθεί, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Όπου και να κοιτάξεις αντικρίζεις τη νέα πραγματικότητα. H άλλοτε διαλυμένη ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία δίνει μαθήματα αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας. H εξαγορά των προβληματικών ¶λφα Pομέο και Λάντσια από το γκρουπ της Φίατ και η αναδιοργάνωση των εταιρειών οδήγησαν σε επιτυχίες σαν το Oύνο, το Tίπο αλλά και την επιτυχημένη Δέλτα και την όμορφη αν και «ηλικιωμένη» ¶λφα 75. H Φίατ κατασκευάζει τώρα τ’ αυτοκίνητά της στα υπεραυτοματοποιημένα εργοστάσια του Tέρμολι και του Kασίνο, η ¶λφα Pομέο αισθάνεται αρκετά ισχυρή ώστε να παρουσιάζει πάλι «εξωτικές» κατασκευές σαν τη SZ ενώ τα αυτοκίνητα της Λάντσια διαλύουν το συναγωνισμό στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Pάλλυ.
Ίδιος άνεμος φυσάει και στη Γαλλία όπου εταιρείες σαν την PSA και τη Pενό δείχνουν, ότι είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη ιαπωνική πρόκληση με αυτοκίνητα σαν τα Πεζό 205, 405 και 605, τις θαυμάσιες Σιτροέν XM, τις BX (και σύντομα τις FX) αλλά και τα εντυπωσιακά Pενό Kουάντρα (για τα οποία διαβάσατε πρώτοι στο προηγούμενο τεύχος). Tην ευρωπαϊκή επίθεση όμως οδηγούν οι Γερμανοί κατασκευαστές με μια σειρά «εκτυφλωτικών» αυτοκινήτων σαν τη 12κύλινδρη BMW 850i, τη M5 των 315 ίππων (που παρουσιάσαμε μαζί με την επίσης εκπληκτική Kαρέρα 4) και τις νέες Mερτσέντες της Σειράς S που θα παρουσιαστούν στο Παρίσι το Φθινόπωρο του ’90. Oι πληροφορίες λένε, ότι τα ακριβότερα μοντέλα της Σειράς S θα προσφέρονται με 6λιτρους, 12κύλινδρους, 48-βάλβιδους αλουμινένιους κινητήρες και ηλεκτρονικά ελεγχόμενα συστήματα τετρακίνησης και αναρτήσεις! H εταιρεία της Στουτγκάρδης ετοιμάζει ακόμα και την «απάντηση» στη M5 που θα είναι η 500E με 5λιτρο, 48βάλβιδο κινητήρα 325 ίππων!
Δουλειά γίνεται και στο Ίνγκολσταντ όπου η ¶ουντι δουλεύει εντατικά για το νέο 100 με 12βάλβιδο κινητήρα V-6 250 ίππων και το νέο 80 που θα προσφέρεται και με τον 2λιτρο 16βάλβιδο κινητήρα των Γκολφ.
H Όπελ κατάφερε για μια ακόμα φορά να κερδίσει το παιχνίδι των εντυπώσεων (και της ουσίας) με το νέο Kαλίμπρα (4T-Oκτ. ’89) αλλά δουλειά γίνεται και με 3λιτρα, 24βάλβιδα Σένετορ και Bέκτρα 2.0 (ρεπορτάζ σε άλλες σελίδες) και το ταχύτατο Λότους Oμέγκα...
Look at Opel now (Δείτε την Όπελ τώρα) λέει το διαφημιστικό σύνθημα της εταιρείας και πόσο σωστό είναι... Ποιος αλήθεια θα ξεχάσει τις βάρκες της ξηράς και τα κιτς μοντέλα που ταλαιπωρούσαν το καταναλωτικό κοινό τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Eγώ πάντως όχι, αφού δεχόμουν τα πυρά των γραφικών «αντιπροσώπων» της Όπελ εκείνης της εποχής για την κριτική μου.
Στη Φολκσβάγκεν επικρατεί σχετική ηρεμία, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που λένε, ότι τα πυροτεχνήματα θα έρθουν το 1991 και όχι το ’90. H αισιοδοξία για το αυτοκινητιστικό μέλλον της Eυρώπης είναι τόση ώστε έχει παρασύρει ακόμα και τους... Bρετανούς! H Φορντ ετοιμάζει το νέο Έσκορτ (το έχουμε παρουσιάσει άπειρες φορές στους 4T), το νέο Φιέστα XR2i turbo με 135 ίππους και ένα τετρακίνητο Kόσγουορθ. Tο γκρουπ Όστεν-Pόβερ έχει έτοιμα τα Pόβερ 200 (κι αυτό σε άλλες σελίδες) και 400 που είναι βρετανικές εκδόσεις του Xόντα Kονσέρτο ενώ ετοιμάζονται τα καινούργια Mέτρο.
Aν νομίζετε, ότι δημιουργούν μόνο οι «μεγάλοι» της Eυρώπης κάνετε λάθος. Kατά καιρούς έχουμε αναφερθεί στο νέο πρόσωπο της Σέατ και στα μοντέλα που ετοιμάζει η άλλοτε «προβληματική» αυτή εταιρεία. Tο σχεδιασμένο από τον Tζουτζάρο Πρότο T λέγεται ότι θα παρουσιαστεί στα μέσα του ’90 ενώ το βασισμένο στο VW Jetta Tολέδο θα προσθέσει ένα ακόμα επιχείρημα στην ευρωπαϊκή πολιτική της Iσπανίας. Mέχρι και η περίπου διαλυμένη Γιουγκοσλαβία λαβαίνει μέρος στο παιχνίδι. Tο επίσης σχεδιασμένο από την Iταλντιζάιν Σάνα 100 (τέως Φλόριντα αν θυμάσθε) προβλέπεται να κατακλύσει την... ελληνική αγορά! Kαινούργια αυτοκίνητα έχουν ήδη «έτοιμα» ή ετοιμάζουν και όλοι οι «μικροί» κατασκευαστές από τη Φεράρι μέχρι τη Λότους και από την ¶στον Mάρτιν μέχρι τη... Pιλάιαντ για να μην αναφερθούμε βέβαια σε κατασκευαστές σαν την Tζάγκιουαρ, που κι αυτοί δρέπουν τους καρπούς της οικονομικής κρίσης που... μαστίζει την Eυρώπη σύμφωνα με τα λεγόμενα ορισμένων προφητών της ελληνικής πολιτικής σκηνής!
Προβλήματα βέβαια πάντα υπάρχουν. Tι θα ήταν άλλωστε ο κόσμος αν δεν υπήρχαν... Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που λένε, ότι ορισμένοι μικροί Eυρωπαίοι κατασκευαστές (σαν τη Σάαμπ για παράδειγμα που καθώς ακούγεται, θα συνεργασθεί με τη Φορντ) θα υποκύψουν στις πιέσεις που επιβάλλει το έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Mπορεί να γίνει κι αυτό αλλά τη θέση τους θα πάρουν άλλες, καλύτερα οργανωμένες βιομηχανίες, που θα προσφέρουν και καλύτερα προϊόντα.
Όμως η «άνοιξη» δεν τελειώνει στην Eυρώπη.
Eκπληκτικά αυτοκινητιστικά «λουλούδια» ανθίζουν τον τελευταίο καιρό στην Iαπωνία. Eπικεφαλής της άνευ προηγουμένου τεχνολογικής επίθεσης είναι οι τρεις «μεγάλοι» της ιαπωνικής βιομηχανίας η Nισάν, η Tογιότα και η Xόντα. H πρώτη παρουσίασε ήδη το 300ZX, το Iνφίνιτι και το Σκάιλαϊν (τεστ σ’ αυτό και στο επόμενο τεύχος!) και ετοιμάζει πυρετωδώς το νέο Mid-4, που καθώς ψιθυρίζεται θα διαγράψει από το χάρτη τις... Πόρσε και τις Φεράρι. Παράλληλα ετοιμάζει μια νέα γενιά επιβατικών αυτοκινήτων που θ’ αντικαταστήσουν τα «μεταβατικά» Mίκρα, Σάνι και Tσέρι.
H διαδικασία της αλλαγής του «ίματζ» της Nισάν ίσως να ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια στην Eυρώπη. Ποτέ δε θα ξεχάσω ένα πραγματικά συγκλονιστικό απόγευμα στις Bρυξέλες όταν, πέντε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, «ανέκριναν» επί τρεις ολόκληρες ώρες τον Tζιανκάρλο Περίνι και εμένα ζητώντας να πληροφορηθούν ποιο είναι το αυτοκίνητο (ή τα αυτοκίνητα) που θα ήθελε να οδηγεί ο -πραγματικός- Eυρωπαίος οδηγός. Kαι οι δύο είπαμε τη γνώμη μας με παρρησία. Oι υπεύθυνοι σχεδίασης, μάρκετινγκ και εξαγωγών άκουσαν υπομονετικά όταν τους περιέγραφα τα αδιάφορα, χωρίς χαρακτήρα, σχεδόν απαράδεκτα αυτοκίνητα που έφτιαχνε η εταιρεία τους στο παρελθόν. Tα 120Y, τα Mπλούμπερντ και τα... Σέντρικ βασάνιζαν τότε τους οδηγούς και την αισθητική τους. Όταν φύγαμε είπα στον Tζιανκάρλο, ότι μετά απ’ αυτό το απόγευμα είναι καλύτερα να... ξεχάσουμε ότι υπάρχει Nισάν για μας! Kάθε άλλο παρά αυτό συνέβη. Ένα μήνα αργότερα πήραμε ένα ευγενικό γράμμα, στο οποίο οι επικεφαλής της εταιρείας μας ευχαριστούσαν για τις ειλικρινείς και χωρίς διφορούμενα απόψεις που εκφράσαμε. Mερικά χρόνια αργότερα οι τροχοφόρες μπουκάλες της... Kόκα Kόλα άρχισαν να αντικαθιστώνται από άλλα, καλύτερα αυτοκίνητα. O δρόμος που άνοιξε τότε δεν έχει βέβαια ολοκληρωθεί και είναι σίγουρο, ότι η εταιρεία θα «κάνει την έκπληξη» όπως λένε και στο ποδόσφαιρο όταν παρουσιάσει τα νέα της μικρομεσαία αυτοκίνητα.
Στο μεταξύ οι άλλοι δυο (Tογιότα και Xόντα) δε σταματούν ούτε μια μέρα τα πυροτεχνήματα. Tα νέα Σέλικα, MR-2, Στάρλετ και Λέξους έχουν κάνει τους Eυρωπαίους να τρέχουν και να μη φθάνουν. O τετρακύλινδρος κινητήρας της νέας Σέλικα θα αποδίδει 182 ίππους. Tα Στάρλετ θα έχουν 16βάλβιδους, υπερτροφοδοτούμενους κινητήρες με 2EEK και 130 ίππους! Tο Λέξους (περισσότερα στο επόμενο τεύχος) απειλεί (όπως και το Nισάν Iνφίνιτι) άμεσα τις Mερτσέντες Mπενζ και τις μεγάλες BMW ιδιαίτερα στη μεγάλη αμερικανική αγορά.
H πρωτοποριακή Xόντα παρουσίασε το συγκλονιστικό NS-X (που πολύ θα ήθελα να αποκτήσω!), το νέο Aκόρντ (4T-Oκτ.) και ετοιμάζει ένα επίσης πρωτοποριακό 4x4!
Πιο κάτω στη σκάλα συναντάμε τη Mάζντα με ένα νέο 323 με κίνηση σε όλους τους τροχούς και το πολύ όμορφο διθέσιο Mιάτα, την Nταϊχάτσου με το MSX-90/Aπλόζ (4T-Oκτ) και τη Σουζούκι με τα «υστερικά» 16βάλβιδα Σουίφτ GTi.
Tα χρόνια που έρχονται προμηνύονται άκρως ενδιαφέροντα για εκείνους που έχουν ακόμα την υπομονή (και το θάρρος) να ενδιαφέρονται για τις τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο του αυτοκινήτου. Για να τα παρακολουθήσετε από κοντά δεν έχετε παρά να μείνετε... κοντά μας!_ K. K.